TATAK VALENZUELANO

Ang LUNGSOD NG VALENZUELA ay matatagpuan sa hilagang bahagi ng Kalakhang Maynila at napaliligiran ng mga lungsod ng Quezon, Caloocan, Malabon, Navotas, at ng Meycauayan at Obando ng lalawigan ng Bulacan. Malaon nang may umiiral na pamayanan sa lugar na ito bago pa man dumating ang mga Espanyol, at nagkaroon ng reorganisasyon ng nasabing pamayanan batay sa konsepto ng isang pueblo nang itatag ang parokya ng San Diego de Alcala noong 1623. Ang bayan na ito ng Polo ang pinagmulan ng mga bayan ng Obando at ng Novaliches, kung saan ay ilang bahagi ng bayan ng Polo ang napunta sa kanila nang ang dalawang bayang ito ay nagsarili na. Naging bayan ng mga Pilipinong nakipaglaban sa mga mananakop at naging bahagi ng Himagsikang Pilipino ng 1896 at ng Digmaang Pilipino-Amerikano ng 1901, at ipinakita muli ang kanilang katapangan noong Labanan para sa Pagpapalaya ng Polo ng 1945. Minsang hinati at pinag-isang muli sa isang bagong pangalan na Valenzuela noong 1963, ang bayan ay naging ganap na bahagi ng Kalakhang Maynila noong 1975 at naging isang ganap na lungsod noong 1998.

---

MGA SALAYSAY TUNGKOL SA KASAYSAYAN, KULTURA AT LIPUNAN NG LUNGSOD NG VALENZUELA

Ang Pagsasaayos ng Petsa ng Araw ng Valenzuela

Sa patuloy na pagtuklas ng mga mamamayan ng Lungsod Valenzuela sa kanyang pinagmulan at mayaman nitong kasaysayan, may kung ilang ulit nagtakda ang pamahalaang bayan (at ngayo’y pamahalaang lungsod) ng Valenzuela ng kanyang…

Ang Sambayanan ni Dyigs: Ang Pag-unlad ng Simbahan sa Pueblo de Polo tungo sa Lungsod Valenzuela

(Bilang pakikiisa sa pagdiriwang ng kwadrisentenaryo o ika-400 taon ng pagkatatag ng unang parokya ng Lungsod Valenzuela, ang Parokya ng San Diego de Alcala sa Polo, at ang ika-400 Taon ng Reorganisasyon ng…

Ang Santo Rosaryo sa Kasaysayan at Kultura ng Lungsod Valenzuela

(Unang nalathala sa The Roman Catholic Diocese of Malolos – Ang Sandigan Official Website at Facebook Page) Malaon nang nalalaman ng mga mamamayan ng Lungsod Valenzuela na ang unang poblacion ng bayan ay…

Ang Yahagi Memorial Cemetery sa Marulas

Nakatirik sa loob ng subdibisyon ng Don Pedro sa Barangay Marulas ang isang bantayog na nakasulat sa salitang Nihonggo ang mga titik dito. Ayon sa mga umiiral na sabi-sabi mula sa lugar na…

Ang Parokya ng Pambansang Dambana ng Mahal na Birhen ng Fatima: Sambayanang nasa Ilalim ng Pagkakandili ni Maria

(salin sa wikang Filipino mula sa artikulong isinulat rin ng may-akda at nalimbag sa apat na bahagi sa apat na isyu ng newsletter na “Ang Tinig ng Fatima”, ang opisyal na tagapamansag ng…

Si Felipe Salonga at ang Sabwatan sa Tondo ng 1587

Mula sa mga Lacandola Documents na nasa pag-iingat ng National Archives, binabanggit na si Lakandula ay nagkaroon ng anim na anak: sina Magat Salamat, Dionisio Capulong, Maria Poloin, Felipe Salonga, Martin Lakandula, at…

Si Kapitan Delfin Velilla

Isinilang si Delfin Velilla y Paez noong Marso 1, 1868 sa barrio ng Balangkas, bayan ng Polo. Ang kanyang mga magulang ay sina Luis Velilla, isang manunugtog ng biyulin at isang nagngangalang “Aling…

Ang Barangay Gen. T. De Leon sa Paglipas ng Panahon

Ang Barangay General Tiburcio de Leon (mas kilala na Gen. T. De Leon, GTDL o GenT) ay ang pinakamalaking barangay sa lungsod ng Valenzuela, kapwa pagdating sa teritoryo at populasyon. Ito ay may…

Ang mga Tradisyong Pang-Mahal na Araw sa Polo

Naiiba ang tradisyon ng mga taga-Polo sa tuwing sumasapit ang Mahal na Araw. Mga antigo na ang mga lumalabas na poon dito. Karamihan sa mga poon (solitario o paso) na lumalabas sa Polo…

Ang Bayan ng Valenzuela Matapos ang Pagbubuo (1963 – 1986)

Marami ang sumang-ayon sa pagsasanib ng dalawang bayan, sa kondisyong ililipat ang bahay pamunuan ng Polo sa silangang bahagi ng bayan. Bunga nito, naglabas ang Pangulong Macapagal ng isang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 43…

Si Heneral Tiburcio de Leon

Ipinanganak si Tiburcio de Leon y Gregorio ng taong 1862 sa nayon ng Pugad-Baboy (ngayon ay Barangay Gen. T. De Leon) kina Pedro de Leon at Florencia Gregorio, kapwa mga mamamayan ng bayan…

Ang Polo noong Panahon ng Okupasyon ng mga Hapones (1942-1945)

Simula ng Pagkaligalig Naiba muli ang takbo ng buhay at pangyayari ng mga taga-Polo noong mga unang bahagi ng taong 1941, nang sunud-sunod nilang namamataan ang mga eroplanong nagsasalimbayan sa himpapawid, kasunod ay…

Mga Palagay at Pag-aaral Hinggil sa Pinagmulan ng Pangalan ng mga Barangay sa Valenzuela

Lumaki ako sa Barangay Gen. T. De Leon, isa sa mga malalaking barangay dito sa Lungsod ng Valenzuela. Sa pagdaan ng taon, napagtanto ko na ang aming barangay ay nagdaan sa dawang ulit…

Ang mga Naglingkod na Kura Paroko ng Parokya ni San Diego de Alcala, Polo

Mahalaga na matukoy natin ang mga naging kura paroko ng Parokya ni San Diego de Alcala ng Polo, dahil minsan sa kasaysayan ng bayang ito, lalo na noong panahong tayo ay sakop pa…

Ang mga Nanungkulang Pinunong-Bayan (Polo – Valenzuela)

Matatandaan na ang kasalukuyang Lungsod ng Valenzuela ay unang nakilala sa pangalang Polo, na matagal na nakilala sa gayong pangalan hanggang 1963 (tingnan ang blog na “Ang Bayang Minsang Hinati at Muling Pinagsama.”).…

Ang Labanan sa Malinta ng 1899

(Pagkilala sa sinulat na saysay ni dating KWF Komisyoner Jerry B. Gracio na “Ang Pagkubkob sa Malinta” na nagsagawa ng detalyadong pagtalakay hinggil sa naganap na Labanan sa Malinta, na pinaghalawan ng bahagi…

Polo: Ang Bayang Minsang Hinati at Muling Pinagsama

Ang kagustuhan ng mga nayon sa silangang bahagi ng bayan ng Polo na makapagsarili, na kinabibilangan ng Bignay, Punturin, Lawang Bato, Lingunan, Bagbaguin, Canumay, Caruhatan, Malinta, Maysan, Mapulang Lupa, Paso de Blas, Ugong,…

Ang Matandang Bayan ng Polo at ang Piksyunal na Bayan ng San Diego sa “Noli Me Tangere”

(Paunawa: kinikilala ng manunulat na may mga ibang lugar sa Pilipinas, tulad ng barangay Quisao sa bayan ng Pililla, Rizal, at ang Lungsod ng Cavite, na may sariling teorya na ang kanilang lugar…

Labanan sa Pasong Balite (Brgy. Gen. T. De Leon)

Mas kilala ngayon ang lugar na ito bilang Bahay-Pari, ngunit Pasong Balite ang unang tawag sa burol na ito na matatagpuan ngayon sa dulong timog ng Barangay Gen. T. De Leon. Pasong Balite…

Ang Hacienda de Malinta

Ang Hacienda Malinta, na dating bahagi ng isang maalking lupang tinawag noon na San Juan de Buenavista, ay matatagpuan sa loob ng hurisdiksyon ng bayan ng Polo, Bulacan. Ito ay may sukat na…

Un Pueblo Amante de Maria: The Devotion to the Blessed Virgin Mary in the History of Valenzuela City

(Research paper presented in the 7th International Conference of the International Council for Historical and Cultural Cooperation – Southeast Asia (ICHCC-SEA) and 2020 Philippine Historical Association National Conference, October 31, 2020) On May…

Kasaysayan ng Sityo Bitik ng Barangay Gen. T. De Leon

(Hayaan ninyong ang unang magiging pagbabahagi ng lokal na kasaysayan ng Valenzuela ay ang kasaysayan ng lugar na kinalakihan ng manunulat.) Ang Bitik ay isang sityo na matatagpuan sa dulong katimugang bahagi ng…

PARA ITO SA INYO, MGA TAGA-VALENZUELA!

Ang blog na ito ay maglalaman ng mga mahahalagang tala hinggil sa kasaysayan, kultura, at lipunan ng Lungsod ng Valenzuela. Ito ay may layuning maipabatid sa lahat ng babasa nito, lalo na sa…

---

DR. PIO VALENZUELA: KATIPUNERO. LINGKOD-BAYAN. BAYANI.